STEFAN NEMANJA IMA ČUKLJEVE, SVETI SAVA SA IKONE GLEDA RASTKA – GLEDAMO LI RAĐANJE KRALJEVINE ILI ODLIČNU PARODIJU

APATIN IZBOR IZ ŠTAMPE VESTI ZANIMLJIVOSTI

Sinoć je na RTS-u prikazana treća epizoda serije ”Nemanjići – rađanje kraljevine” pod nazivom ”U susret krstašima”.

Radnja ove epizode smeštena je krajem 12 veka, kada je započeo Treći krstaški pohod. Srpski veliki župan Stefan Nemanja dočekuje Fridriha II Barbarosu, cara Svetog rimskog carstva u Nišu 1189. godine, kako bi uz pomoć saveza sa njim napao Vizantiju. Caru je pre svega bio bitan glavni cilj krstaškog pohoda, a to je grad Jerusalim, koga je osvojio egipatski sultan Saladin dve godine ranije. Kako bi došao do svetog grada, Barbarosa je morao da pređe preko teritorija Vizantije tako da mu potencijalni rat protiv romejskog cara nije bio potreban. Samim tim savez Stefana Nemanje i nemačkog cara nije zaživeo.

Takođe, u epizodi se prikazuju ključni momenti u mladosti Rastka Nemanjića koji je odlučio da se zamonaši. Prikazuje se i romansa između Stefana Nemanjića i fiktivne devojke Raške koja je osuđena na propast zato što je Stefan Nemanja, njegov otac, morao da ga oženi sa vizantisjkom princezom Evdokijom kako bi sačuvao mir.

Ne treba pominjati da i ovu epizodu, kao i prethodne dve ”krasi” naivna gluma i jezički anahronizmi koji kao da su preuzeti iz dvadeset prvog veka.

Primer za to svakako mogu biti izjave glavnih protagonista epizode velikog župana Stefana Nemanje i nemačkog cara Fridriha Barbarose. Fraze poput ”računaj na mene stari” i ”ne nameravam da otegnem papke” izazvale su sigurno smeh kod gledalaca ali i čuđenje, budući da ovakav ”sleng” nikako ne odgovara vladarima srednjeg veka.

Zanimljiv je i dijalog održan tokom bitke između vizantijskog cara Isaka II Anđela i velikog župana Stefana Nemanje. Posebno je bilo upečatljivo kada se bitka odjednom ”pauzirala” kako bi došlo do razgovora dva vladara. Srpskom županu, kome je došlo vreme prema njegovim rečima, ”za užinu”, kao da je svejedno što ispred sebe ima jednu od najmoćnijih vojski tog vremena. Stiče se utisak kao da romejski car hoće što pre da ”otalja” bitku, pozivajući srpskog vladara da sklope primirje. Usledila je komična scena u kojoj vizantijski car čeka Stefana Nemanju da ”prezalogaji” pa tek onda da krenu mirovni pregovori. Deluje da je svako dalje objašnjenje ove komične scene suvišno.

Takođe, Stefan Nemanja se brine da njegovi sinovi žive ”punim plućima”. Srpski veliki župan primetio je, u razgovoru sa svojim porodicom, kako njegov najmlađi sin Rastko deluje povučeno. Savetuje svoje starije sinove da ”vode Rastka u život, u lov, na zabave i na more”.

Međutim, scenarista je napravio i neke bitne činjenične greške. U srednjovekovnoj srpskoj državi vreme se nije računalo od rođenja Isusa Hrista kao danas već od stvaranja sveta 5508. godine pre nove ere. Nova godina je počinjala 1. septembra. Takav način računanja vremena preuzet je iz Vizantije. Narator pominje da su se Stefan Nemanja i nemački car sastali 1189. godine u Nišu verovatno da bi ”olakšao” gledaocima snalaženje u komplikovanoj srpskoj srednjovekovnoj hronologiji.

Takođe, ubacivanjem fiktivnog lika Raške, u koju je zaljubljen Stefan Nemanjić, trebalo bi da se popuni praznina u izvorima vezanim za njegovu treću ženu kojoj ne znamo ime.

Ko zna, možda su istoričari propustili da uoče u istorijskim izvorima problem sa čukljevima Stefana Nemanje ili je scenarista hteo da približi život srednjovekovnog čoveka sa današnjim kako bi serija bila zanimljiva. Nikad nećemo saznati.

Izvor SD